مُناجاتُ الْمُفْتَقرین یا مناجات نیازمندان، از مناجات‌های پانزده گانه است که از امام سجاد (ع) نقل شده است و انسان را به فقر و نیازمندی خود به خداوند آگاه می‌کند و این باور و معرفت را در او پدید می‌آورد که انسان در آنچه دارند و در آنچه که ندارد، سر تا پا نیازمند و محتاج خداست.
کمال مطلوب انسان از طریق عبودیت و بندگی اش حاصل می شود. حقیقت بندگی، در بنده و عبد بودن و فقر ذاتی اوست؛ اینکه خدای متعال مالک همه چیز است. فلسفه تشریع برخی عبادات همچون نماز، حج، روزه و… مهر تأییدی بر فقر ذاتی انسان و مالکیت مطلق خدای سبحان است. علاوه براین، عزت و احترام و همه ثروت و دارایی هم از آنِ خداست. طغیان و سرکشی انسان در دنیا، نتیجه دوری انسان از خدا و احساس بی نیازی از اوست. مناجات مفتقرین امام سجاد علیه السلام، گواهی بر فقر و نیاز ذاتی انسان به خداست و یادآور این باور است.
مناجات با نوای حاج میثم مطیعی
متن مناجات:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
إِلَهِی کَسْرِی لا یَجْبُرُهُ إِلا لُطْفُکَ وَ حَنَانُکَ
خدایا شکستگى ام را جز لطف و محبتت جبران نکنند
وَ فَقْرِی لا یُغْنِیهِ إِلا عَطْفُکَ وَ إِحْسَانُکَ
و تهیدستى ام را بى نیازى نرساند جز مهر و احسانت
وَ رَوْعَتِی لا یُسَکِّنُهَا إِلا أَمَانُکَ وَ ذِلَّتِی لا یُعِزُّهَا إِلا سُلْطَانُکَ
و هراسم را جز امان تو آرام ننماید، و خوارى ام را جز توانایى ات به عزّت تبدیل نکند
وَ أُمْنِیَّتِی لا یُبَلِّغُنِیهَا إِلا فَضْلُکَ وَ خَلَّتِی لا یَسُدُّهَا إِلا طَوْلُکَ
و مرا جز فضلت به آرزویم نرساند و شکاف فقرم را جز احسان تو پر نکند
وَ حَاجَتِی لا یَقْضِیهَا غَیْرُکَ وَ کَرْبِی لا یُفَرِّجُهُ سِوَى رَحْمَتِکَ
و حاجتم را کسى جز تو بر نیاورد، و غمزدگى ام را جز رحمتت برطرف ننماید
وَ ضُرِّی لا یَکْشِفُهُ غَیْرُ رَأْفَتِکَ وَ غُلَّتِی لا یُبَرِّدُهَا إِلا وَصْلُکَ
و بدحالى ام را جز مهرت نگشاید و سوز سینه ام را جز وصل تو خنک نکند
وَ لَوْعَتِی لا یُطْفِیهَا إِلا لِقَاؤُکَ وَ شَوْقِی إِلَیْکَ لا یَبُلُّهُ إِلا النَّظَرُ إِلَى وَجْهِکَ
و آتش درونم را جز دیدارت خاموش نگرداند و بر حرارت شوقم به تو جز نگاه به جمالت آب نریزد
وَ قَرَارِی لا یَقِرُّ دُونَ دُنُوِّی مِنْکَ
و آرامشم بدون نزدیک شدن به حضرتت برقرار نشود
وَ لَهْفَتِی لا یَرُدُّهَا إِلا رَوْحُکَ وَ سُقْمِی لا یَشْفِیهِ إِلا طِبُّکَ
و حسرتم را جز نسیم رحمتت برنگرداند، و بیمارى ام را جز درمانت شفا ندهند
وَ غَمِّی لا یُزِیلُهُ إِلا قُرْبُکَ وَ جُرْحِی لا یُبْرِئُهُ إِلا صَفْحُکَ
و غمم را جز مقام قربت برطرف نسازد، و زخمم را جز چشمپوشى ات التیام ندهد
وَ رَیْنُ قَلْبِی لا یَجْلُوهُ إِلا عَفْوُکَ وَ وَسْوَاسُ صَدْرِی لا یُزِیحُهُ إِلا أَمْرُکَ
و آلودگى دلم را جز گذشت تو نزداید، و وسواس سینه ام را جز فرمانت از میان نبرد
فَیَا مُنْتَهَى أَمَلِ الْآمِلِینَ وَ یَا غَایَةَ سُؤْلِ السَّائِلِینَ وَ یَا أَقْصَى طَلِبَةِ الطَّالِبِینَ
اى نهایت آرزوى آرزومندان، اى غایت خواهش خواهندگان، اى دورترین مطلوب جویندگان
وَ یَا أَعْلَى رَغْبَةِ الرَّاغِبِینَ وَ یَا وَلِیَّ الصَّالِحِینَ وَ یَا أَمَانَ الْخَائِفِینَ
اى والاترین رغبت راغبان، اى سرپرست شایستگان، اى امان ترسیدگان
وَ یَا مُجِیبَ دَعْوَةِ الْمُضْطَرِّینَ وَ یَا ذُخْرَ الْمُعْدِمِینَ وَ یَا کَنْزَ الْبَائِسِینَ
اى اجابت کننده دعاى بیچارگان، اى ذخیره ناداران، اى گنج بینوایان
وَ یَا غِیَاثَ الْمُسْتَغِیثِینَ، وَ یَا قَاضِیَ حَوَائِجِ الْفُقَرَاءِ وَ الْمَسَاکِینِ
اى فریادرس دادخواهان، اى برآورنده حاجات تهیدستان و بر خاک نشستگان
وَ یَا أَکْرَمَ الْأَکْرَمِینَ وَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ لَکَ تَخَضُّعِی وَ سُؤَالِی
اى کریمترین کریمان، اى مهربانترین مهربانان، فروتنى و خواهشم به پیشگاه توست
وَ إِلَیْکَ تَضَرُّعِی وَ ابْتِهَالِی أَسْأَلُکَ أَنْ تُنِیلَنِی مِنْ رَوْحِ رِضْوَانِکَ
و زارى و ناله ام به سوى تو، از تو مى خواهم مرا به نسیم خرسندى ات برسان
وَ تُدِیمَ عَلَیَّ نِعَمَ امْتِنَانِکَ وَ هَا أَنَا بِبَابِ کَرَمِکَ وَاقِفٌ
و نعمتهاى نیکویت را بر من تداوم بخشى، من اینک بر در خانه کرمت ایستاده ام
وَ لِنَفَحَاتِ بِرِّکَ مُتَعَرِّضٌ وَ بِحَبْلِکَ الشَّدِیدِ مُعْتَصِمٌ وَ بِعُرْوَتِکَ الْوُثْقَى مُتَمَسِّکٌ
و در معرض نسیم هاى نیکى ات قرار دارم، و به رشته محکمت چنگ زده ام و به دستآویز استوارت دست آویختم
إِلَهِی ارْحَمْ عَبْدَکَ الذَّلِیلَ ذَا اللِّسَانِ الْکَلِیلِ وَ الْعَمَلِ الْقَلِیلِ
خدایا بر بنده خوارت که زبانش گنگ، و عملش اندک است رحم کن
وَ امْنُنْ عَلَیْهِ بِطَوْلِکَ الْجَزِیلِ وَ اکْنُفْهُ تَحْتَ ظِلِّکَ الظَّلِیلِ
و با احسان پیوسته و برجسته ات بر او منّت گذار، و او را زیر سایه بلندت حمایت فرما
یَا کَرِیمُ یَا جَمِیلُ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
اى گرامى، اى زیبا، اى مهربانترین مهربانان.
التماس دعا
